جشنواره‌ی بین‌المللی قصه‌گویی
قصه‌ها، جلوه‌گر تقدس کلمات برای کودکان هستند
ناصر آویژه بازیگر و کارگردان تئاتر می‌گوید قصه‌ها تقدس کلمه را برای کودکانی که تازه لب به سخن می‌گشایند، جلوه‌گر می‌کنند.
ناصر آویژه، هنرمند عرصه تئاتر کودک و نوجوان:
به گزارش اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، ناصر آویژه، بازیگر و کارگردان تئاتر، فعالیت حرفه‌ای خود را از دهه ۸۰ و با حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد.
او به عنوان یکی از هنرمندان فعال و به‌نام در عرصه تئاتر کودک و نوجوان شناخته می‌شود، هر چند در آثاری به جز این ژانر نیز فعالیت‌های زیادی داشته است.
«چهار صندوق شادی»، «پسرک لبوفروش»، «سه بچه خرگوش»، «بهشت شداد» و «نون مثل نظم» از جمله آثاری است که این هنرمند به عنوان‌های مختلف چون بازیگر یا کارگردان در مرکز تولید تئاتر و تئاترعروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اجرا کرده است.
بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی «قصه‌گوییِ» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که به‌زودی در شهر یزد برگزار خواهد شد، بهانه گفت‌وگوی ما با این هنرمند است.
ناصر آویژه با اشاره به اهمیت و نقش قصه‌گویی برای کودکان و نوجوانان می‌گوید: «من فکر می‌کنم زمانی که هنوز بچه‌ها زبان باز نکرده‌اند و قادر به تکلم نیستند، با قصه‌هایی که پدران و مادران‌شان تعریف می‌کنند، با کلمه آشنا می‌شوند.»
او ادامه می‌دهد: «درست است کودکانی که حتی قصه‌ای برای‌شان تعریف نشده است هم، زبان مادری را می‌آموزند اما قصه‌ها به عنوان کامل‌کننده زبان و افزایش‌دهنده دایره لغات و کلمات به بچه‌ها کمک خواهد کرد. در واقع می‌توان گفت قصه‌ها به نوعی تقدس کلمه را برای کودکانی که تازه لب به سخن می‌گشایند، جلوه‌گر می‌کنند.»
این هنرمند با اشاره به اینکه به دلیل وجود فناوری و سرعت انتقال محتوا در فضای مجازی شاید بچه‌ها کمی از قصه‌گویی و شنیدن قصه فاصله گرفته باشند، می‌گوید: «با وجود فناوری‌های روز، قصه‌ها باز هم می‌توانند برای کودکان و نوجوانان جذاب باشند البته به شرطی که قصه‌هایی جذاب برای‌شان گفته شود و قصه‌گوها بتوانند با مهارت و تخصص، آنها را برای شنیدن آماده کنند.»
این بازیگرِ فعال تئاتر کودک و نوجوان ادامه می‌دهد: «همانطور که در ابتدا هم اشاره شد، زبان‌آموزی یکی از ویژگی‌های قصه‌گویی به شمار می‌آید و از دیگر ویژگی‌های این هنر، آموزش نظری زندگی به بچه‌هاست. در قصه‌ها به ویژه قصه‌هایی که با در نظر گرفتن گروه سنی برای کودکان و نوجوانان به نگارش در می‌آید، همیشه پند و اندرزهایی وجود دارد که در تلاش است تا از تکرار وقایع ناگوار برای آنها جلوگیری کند.»
او می‌افزاید: «به همین دلیل قصه‌ها در بیشتر مواقع پیامی دارند، به ویژه قصه‌های عامیانه و فولکلور همیشه دارای محتواهایی آموزنده برای بهتر شدن زندگی شنوندگان هستند.»
ناصر آویژه، قصه‌هایی با مفاهیم عمیق و انسانی را جزو تاثیرگذارترین قصه‌ها در مسیر زندگی مخاطبان معرفی می‌کند.
او تاثیر قصه‌گویی از سوی پدربزرگ و مادربزرگ‌ها را دوچندان می‌داند و می‌گوید: «قصه، قدمتی دیرینه و کهن دارد. در همیشه تاریخ، قصه‌ها چیزی از گذشته داشته‌اند. زمانی که این قصه‌های کهن از سوی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها که خودشان نماد کهنسالی و گذر زمان هستند، بیان می‌شود، بیش از پیش جذاب و شنیدنی خواهند شد. در بسیاری از مواقع قصه‌های آنها براساس واقعیت و تجربه اتفاق‌هایی است که پشت سر گذاشته‌اند و به همین دلیل نیز بسیار قابل تعمق و تفکر است.»
این کارگردان تئاتر ادامه می‌دهد: «قصه‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها تنها جنبه سرگرمی ندارد بلکه همواره پندی اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی در خود دارد. خاطرم هست که زنده‌یاد علی حاتمی، شاعر سینمای ایران در جایی از آشنایی‌اش با ادبیات از طریق قصه‌ها سخن گفته است و بی‌شک تاثیر قصه‌ها در آثار او به خوبی دیده می‌شود. البته این تاثیر در آثار هنری و ادبی بسیاری از هنرمندان سینما، تئاتر و استادان بزرگ ادبیات دیده می‌شود؛ گویی که آنها جهان را با قصه‌ها شناخته‌اند.»
آویژه می‌افزاید: «اولین شاخص موفقیت در قصه‌گویی ساده‌سازی آنها و پرهیز از به‌کارگیری کلمات سخت و عبارت‌های دشوار است. دومین مورد نیز تصویرسازی درست و انتقال جذاب قصه به مخاطب است. باید توجه داشت، زمانی که کودکان و نوجوانان قصه‌ها را می‌خوانند در ذهن‌شان از موقعیت‌ها و کاراکترهای قصه تصویرسازی می‌کنند، اگر تصویری که آنها از قصه می‌سازند با تصویر قصه‌گو متفاوت باشد، قصه را پس می‌زنند.»
او در ادامه توضیح می‌دهد: «در قصه‌گویی الزامی برای استفاده از ابزارهای نمایشی چون ماسک، نقاب و انواع عروسک وجود ندارد. برخی از هنرمندان، قصه‌گویی را بیش از حد به سمت نمایش می‌برند و این امر به قصه‌گویی به عنوان هنری مستقل آسیب می‌زند.»
ناصر آویژه با اشاره به تفاوت قصه‌گویی شرکت‌کنندگان خارجیِ جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی با هنرمندان داخلی، ادامه می‌دهد: «قصه‌گویان خارجی از ابزارهای ساده بهره می‌برند و در آثار آنها سادگی و خلاقیت زیادی دیده می‌شود.»
این هنرمند در پایان با اشاره به اینکه برخی از قصه‌گویان ایرانی برای جذب مخاطب به شدت به سمت بازی تک نفره می‌روند، می‌گوید: «قصه‌گویی هنری است که در آن کلمه، ادبیات، زبان و بیان قصه‌گو نقش اصلی را بازی می‌کند و قصه‌گو باید بیش از دیگر عوامل نسبت به این موضوع دقت داشته باشد.»
بیست‌وچهارمین جشنواره بین‌المللی «قصه‌گوییِ» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از ۲۵ تا ۲۹ دی ۱۴۰۱در شهر یزد برگزار خواهد شد.