جشنوارهی بینالمللی قصهگویی
در قصهگویی، باید به نیاز آن لحظه کودک توجه داشته باشیم
اسدالله شکرانه، پیشکسوت حوزه ادبیات کودک، تاکید کرد وقتی به عنوان مربی برای بچه قصه میگوییم، باید به نیاز آن لحظه کودک توجه داشته باشیم و قصه را متناسب با او مطرح کنیم.
به گزارش ادارهکل روابط عمومی و امور بینالملل کانون، در دومین روز از برگزاری نشستهای علمی تخصصی بیستوچهارمین جشنواره بینالمللی قصهگویی (دوشنبه ۲۶ دی)، نشست جامعهشناسی با رویکرد قصه، قصهگویی و قصهپردازی با موضوع «شناخت قصههای سنتی در حوزه جامعهشناسی» با حضور اسدالله شکرانه، پیشکسوت حوزه ادبیات کودک برگزار شد.
شکرانه در ابتدای این نشست گفت: «در امر قصهگویی با دو مقوله مواجه هستیم. یکی قصههای سنتی و عادتهای زبانی معمول است. واژگان در جای خود قرار دارند و در مفهوم خود فهمیده میشوند و برانگیزانندههای غیرواقعی نیستند. اگر در چنین جامعهای قصه میگوییم، دقیقا قصه باید به همان شکل گفته شده خود روایت شود تا اصولی که در زیر لایههای آن نهفته شده است، برهم نخورد.»
او ادامه داد: «هر چیزی از یک زیر لایه تشکیل شده تا به لایه رویی برسد. هرکدام از این لایهها خراب شود لایه رویی را تحت تاثیر قرار میدهد، فهم نمیشود و به دقتِ دانشی، نزدیک نمیشود. اما ما گاه با افرادی روبهرو هستیم که معنای دقیقی از یک واژه درک نمیکنند، مانند بچهها و یا اینکه ما در مقامی قرار گرفتیم که نباید واژگانی را به خاطر آن مقام برزبان آوریم. گاهی با افرادی روبهرو هستیم که واژگان برایشان تعریف نشده است و نمیتوان در این حالت از کلماتی استفاده کرد که در جهان آنها حضور ندارد، اما برای آدمهایی که در جهان موازی زیست میکنند، میتوانیم درباره این جهان صحبت کنیم و از این واژگان بهره ببریم.»
این پیشکسوت ادبیات کودک افزود: «وقتی به عنوان مربی برای بچه قصه میگوییم، باید به نیاز آن لحظه کودک توجه داشته باشیم و قصه را متناسب با او مطرح کنیم. قرار نیست قصهگویی بیاید و از شما جواب بخواهد. اساس قصه بر حافظه و فراموشی یا گفتن و نگفتن است. حافظه قصهگو باید با اصل قصه روبهرو شود و فراموشی قصهگو با تعدیلها.»
شکرانه در پاسخ به پرسش مهدی محمدیان (قصهگو، مجری و گرداننده نشستهای علمی جشنواره) درباره نگاه انتقادی به قصههای کهن نیز تاکید کرد: «این دقیقا به موقعیت و قصد ما برمیگردد. این شیفتگی که نسبت به فرهنگ عامه داریم، یک شیفتگی است که مفتون فرهنگ عامه شده؛ یعنی میدانیم و نمیدانیم، همراهیم و همراه نیستیم. وقتی ما میخواهیم وارد فضای عامیانه شویم، باید کفشی پا کنیم که گاهی تقتق کند و گاهی هم ما را نگه دارد و بگوید اینجا بایست و کفشت را درآور و نرم برو. بسیاری از مفاهیم برای یک دوره سنی یا گروهی از افراد ناخوشایند میتواند باشد، اما دال بر این نیست که قصه ناخوشایند است یا در کل خودش مفهوم ناخوشایندی را منتقل میکند.»
او همچنین درباره جایگاه دختران در قصههای ایرانی گفت: «دختران ما و جایگاهشان در قصه میتواند موضوع پژوهشهای مختلفی باشد. وقتی از جامعه ایرانی صحبت میکنیم، جامعه عصری است و نباید به آن القابی داد که درست نباشد. جامعه ایرانی «جامعه عصری» است که باید در همه ادوار تاریخی به آن توجه کنیم. وقتی با هرگونه هجومی روبهرو شدیم آن را عصری کردیم و به دنبال خودمان کشیدیم. فرهنگ ایرانی فرهنگ خاطرخواهی، عصری شدن و همزمانی شدن است.»
علاقمندان میتوانند برای تماشای آنلاین این نشستها به نشانی اینترنتی https://live.kpf.ir/ch/kargah و نشانی www.aparat.com/kanoon.yazd/live مراجعه کنند.
بیستوچهارمین جشنواره بینالمللی «قصهگوییِ» کانون پرورش فکری و کودکان و نوجوانان از ۲۵ دی آغاز شده است و تا بیستونهم همین ماه در شهر یزد ادامه خواهد یافت.